Việt Nam chúng ta có nhiều loài hoa lan quí hiếm, mà để người ngoại quốc họ đăng ký, họ lấy tên rất xa lạ đối với người Việt mình. Với khả năng hạn hẹp, tôi muốn giành lại những gì mình đã mất, được bao nhiêu thì đỡ bấy nhiêu.

Trong bài viết nầy tôi muốn đặt tên cho một giống lan hài quí hiếm, mà dường như đã bị tuyệt chủng tại quê nhà. đó là: Paphiopedilum helanae, giống lan nầy do giáo sư Leonid V. Averyanov, Nguyễn tiến Hiệp và Dương Đức Huyến tìm thấy tại Cao Bằng vào tháng 10 năm 1995. Xin mời vô trang web: www.hoalanvietnam.org đọc bài "Lan Việt: Hài Hê len Paphiopedilum helenae Avery" để biết thêm chi tiết, sau đó GS Leonid V. Averyanov đăng ký, và ông dùng tên vợ của ông để đặt tên cho giống lan nầy, người Việt Nam dùng tên Nữ Hài Hê Len.

Ảnh: Trần ngọc Mạnh

Ảnh: Bùi xuân Đáng

Nhưng tôi dùng tên Chiếc Hài Nàng Tấm, để đặt tên cho giống lan nầy, để gắn liền với cổ tich dân gian và phù hợp với văn hóa Việt Nam mình.

Khi tôi còn bé, má tôi thường kể cho tôi nghe truyện cổ tích Tấm Cám, tôi rất say mê từ đầu đến kết thúc câu chuyện. Nàng là người cuối cùng đến thử giày, bàn chân của Nàng Tấm thon nhỏ, xỏ vô chiếc giày rất vừa vặn, nên vua đã phong cho Nàng Tấm làm hoàng Hậu. Sau nầy tôi nghe nói ở miền Bắc, nhơn vật Tấm Cám bị đổi ngược lại, trong bài viết nầy tôi vẫn giữ nguyên cô Tấm là nhơn vật chính.

Tôi có người cậu bà con trước năm 75, làm tùy viên cho tướng công binh Nguyễn văn Chức, lúc còn ở Cần Thơ. có những đêm trăng thanh gió mát, tướng Chức kể chuyện cổ tích Tấm Cám cho mấy người Mỹ nghe. Kể đến lúc nàng Tấm leo lên cây cau, sau đó mẹ con nàng Cám lấy cây sào thọc lên làm cho nàng Tấm từ trên cao rơi xuống chết, kể đến đây mấy người Mỹ họ tức tối chửi rủa om sòm.

Tôi có dự triển lãm hoa lan tháng 10 năm 2009 tại thành phố Langley, BC, Canada. Lần đầu tiên tôi thấy giống hoa lan nầy, do nhà vườn Forestview Gardens đem đến. Họ giới thiệu với tôi là lan đặc hữu của Việt Nam, tôi đứng chiêm ngưỡng khá lâu, từ cánh hoa màu sắc đến thân và lá, hoa nhỏ bằng đầu cây viết, hoa màu vàng, hình dáng mảnh mai dáng đẹp kiêu sa, tôi vô cùng thích thú giống lan nầy. Nhưng nhìn lên miếng thẻ ghi tên lan, làm cho tôi thất vọng. đứng suy nghĩ có phải đây là chiếc hài của nàng Tấm, để lại cho chúng ta không? nên tôi có ý muốn đặt tên cho giống lan nầy: Chiếc Hài Nàng Tấm từ lúc bấy giờ.

Ảnh: Phan kế Lộc

Ảnh: Đỗ khắc Tài

Việt Nam Tiểu Thơ, đây cũng là giống lan hài đặc hữu của Việt Nam mình, với tên khoa học: Paphiopedilum delenatii, tôi thấy tên Việt: Hồng Hài, tên nầy cũng rất hay, còn tên Việt Nam Tiểu Thơ, không phải do tôi đặt, mà do người Quảng Đông họ đặt, họ phát âm: "Việt Nam xủi Chẻ" cũng có nghĩa Việt Nam Tiểu Thơ, tôi thấy cũng hay. Tôi chỉ trình bày ra đây nếu quí vị nào thích cứ gọi, tôi không có đặt tên cho giống lan hài nầy, nhưng tôi xin đóng góp bốn câu thơ:

Đêm nằm ôm chiếc hài con.
Như ôm chân ngọc gót son trong lòng.
Phải chi đừng vội lấy chồng.
Đo ni anh đóng hài hồng em đi.

Tôi có quen người bạn Hồng Kông, anh không biết tiếng Việt, còn tôi thì không biết tiếng Quảng Đông, chỉ trao đổi bằng tiếng Anh. Nhưng Anh văn của tôi chỉ có giới hạn, nhưng cùng sở thích chơi lan, tôi và anh vượt qua chủng tộc và ngôn ngữ, anh và tôi trở thành bạn tâm giao, anh tặng cho tôi nhiều lan hài quí hiếm, trong đó có một chậu giống lan hài Paphiopedilum wardii, lan nầy đột biến anh đăng ký và lấy tên anh Paphiopedilum wardii "Kim Shing".

Ảnh: Ngô quý Tạo

Ảnh: molo.ru

Tên nầy có nghĩa lan hài Kim Tinh, anh đem đến tặng cho tôi lúc giò hoa mới nở, và tặng cho tôi thêm một bộ bình trà. Tôi rất ngại vì có lần anh nói với tôi lan nầy giá: 2,000.00 "hai ngàn" CAN, tương đương hai ngàn US. Lúc đầu tôi từ chối, anh nói tiền biết bao nhiêu cho đủ, còn tình bạn sẽ lâu dài mãi mãi.

Trung tuần tháng 7 năm nay, cô em gái tôi từ Việt Nam qua thăm gia đình tôi. Sau đó tôi đưa cô em đi viếng thăm công viên Butchart Gardens. Khởi hành từ TP Vancouver lái xe đến bến phà Tsacwwassen khoảng 36 km, phà bắt đầu từ 8 giờ sáng đến 9 giờ tối, cứ cách một tiếng là có một chuyến đi và về. Tôi đi vào ngày thứ tư ít người hơn, nên họ xử dụng phà nhỏ, loại phà nầy chỉ chở được 250 chiếc xe, bao gồm xe tải và xe nhỏ. Từ bến phà Tsawwassen đến bến phà bên đảo Victoria mất 1 tiếng 45 phút, nếu cuối tuần đi phà lớn, chiếc phà nầy chở trên 300 chiếc xe, phà chạy nhanh hơn rút ngắn được gần phân nữa thời gian. Phà chạy được một đoạn xa, tôi ra boong đứng nhìn xung quanh có nhiều đảo, có những đảo lớn có người sinh sống, phong cảnh sơn thủy hữu tình, giống như bức tranh tuyệt tác.

Butchart Gardens là công viên lớn nhứt bắc Mỹ, diện tích 22 ha (hectares). Công viên nầy thành lập từ năm 2012, tính đến năm nay đã được 108 năm, nay trở thành công viên quốc gia, nhưng gia đình ông Butchart vẫn làm chủ. Trong đó có khu vườn Nhựt và khu vườn Ý, có nhiều loại hoa hồng khắp thế giới đều được trồng tại đây, mùi thơm của hoa hồng tỏa khắp khu vườn. Em gái tôi nói phong cảnh nơi đây giống như bồng lai tiên cảnh, khi đến khu vườn thiên nhiên có suối nước, hồ và hòn non bộ có lối đi lên để ngắm cảnh, đây mới là phong cảnh tuyệt trần, tôi hỏi em gái tôi. Suối Tiên ở Việt Nam đẹp bằng Butchart Gardens không? Em tôi nói Suối Tiên chỉ để cho người ta đến vui chơi, nhưng phong cảnh thì không thể so sánh với công viên Butchart Gardens được.

Công viên Butchart Gardens rộng bao la đi đến mỏi chân, nhưng tôi chỉ bắt gặp được bốn loài phong lan: Phalaenopsis, Brassavola Rex, Odontoglossum x Oncidium có thể là Colmanara Wildcat, họ trồng trong nhà kiếng.

Tuần lễ kế tiếp tôi đưa cô em gái đi Houston, Texas Hoa Kỳ để thăm người bà con, đến đây cô em bà con đưa chúng tôi đi viếng thăm Space center, nơi đây họ triển lãm về Nasa của Hoa Kỳ, tôi đến đây lần thứ hai sau 17 năm, sau đó cô em bà con rủ đi bãi biển Houston tôi từ chối, vì chịu không nổi với cái nóng 37-38°C, tôi chỉ đi shopping vì nơi đó có máy lạnh dễ chịu hơn.

Sau một tuần trở lại Vancouver tôi cảm thấy trong người nhẹ nhõm, mùa hè ban đêm 15°C, ban ngày từ 18 đến 25°C, mùa hè nơi đây nóng nhứt 28-30°C chỉ có 2 ngày và đi đâu tôi cũng không thấy nơi nào đẹp bằng TP: Vancouver,BC, Canada. Vì vậy cho nên bảng số xe ở đây có hàng chữ: Beautiful British Columbia. Chữ: beautiful ai cũng biết, nhứt là phái nữ tôi không cần phải dịch.

Canada có 10 tỉnh bang và hai khu tự trị, 9 tỉnh bang còn lại có bảng số xe ghi hàng chữ đặc trưng như sau.

Trước khi trở về Việt Nam em tôi chỉ cho tôi cách thay chậu, cách bón phân tưới nước, trồng làm sao đừng để lan bị thối rễ sanh bệnh, tôi đã học thêm kinh nghiêm quí báu từ em gái tôi. Ở Việt Nam em tôi trồng lan trước nhà và trên sân thượng, tháng nào cũng có hoa lan nở, hai anh em gặp nhau cứ mải mê nói về hoa phong lan.

Để kết thúc bài viết tôi làm bốn câu thơ:
Đây là chân ngọc gót son.
Trẫm đang trong đợi mỏi mòn đã lâu.
Chân kia, hài ấy long châu.
Uyên ương tiền định nhịp cầu nên duyên.